Theodor Viehweg (1907–1988) był niemieckim prawnikiem i filozofem, przedstawicielem szkoły mogunckiej, autorem książki Topik und Jurisprudenz. Ein Beitrag zur rechtswissenschaftlichen Grundlagenforschung (1953), która zainicjowała współczesną dyskusję nad rolą topiki w prawie, tworząc nowy, zorientowany praktycznie nurt w teorii i filozofii prawa.

Viehweg rozumiał topikę jako wiedzę o miejscach wspólnych (toposach), a same toposy – jako możliwe punkty widzenia, odgrywające rolę argumentów i figur argumentacyjnych. Topika miała pełnić nie tylko funkcję inwencyjną (ars inveniendi), zwykle jej przypisywaną, lecz także funkcję uzasadniającą (ars iudicandi). Viehweg chciał, by topika prawnicza znalazła istotne miejsce w dyskusji nad podstawowymi zagadnieniami nauki prawa i aby miała wpływ na praktykę prawniczą. Oczekiwania mogunckiego filozofa spełniły się. Zainteresowanie topiką wzrosło już za jego życia, a współcześnie topika znalazła zastosowanie w rozumowaniach prawniczych związanych z koncepcją konstytucyjnego państwa prawa. Ten konstytucyjnoprawny renesans myśli Viehwega stał się przyczyną powstania niniejszej książki.