Monografia dr Renaty Diaz-Szmidt to pierwsza krytyczna rozprawa o literaturze gwinejskiej, w Polsce słabo dotychczas zbadanej. Moim zdaniem, to niezwykle skrupulatne studium jest nie tylko prekursorskie w zakresie badań nad piśmiennictwem Gwinei Równikowej, ale także unikatowe na tle dotychczasowych opracowań problematyki tożsamości afrykańskiej, jakie ukazały się w Polsce. Ta fascynująca książka, oparta na imponującej bazie źródłowej (blisko 700 pozycji!), prezentuje bardzo wysoki poziom merytoryczny, między innymi dzięki wykorzystaniu narzędzi interdyscyplinarnych oraz erudycji autorki jej doskonałej znajomości teorii socjologicznych, antropologicznych, a nawet politologicznych. Piękne przekłady natomiast świadczą o jej talencie translatorskim. Dr Renata Daz-Szmidt dowiodła, że dorobek pisarzy gwinejskich jest nie tylko źródłem badawczym dla teoretyków literatury, ale także ważnym przekaźnikiem treści kultury oraz inspiratorem w procesie narodowotwórczym.
Książka dr Renaty Daz-Szmidt to także rzecz o tragicznych losach Gwinejczyków, którzy spod jarzma kolonizacji trafili wprost w objęcia rodzimego autorytaryzmu. To również opowieść o dramacie tych, którzy musieli opuścić swój kraj, o poczuciu wyobcowania i braku akceptacji. Monografia pojawia się zatem w szczególnym momencie toczących się dyskusji i sporów wokół zjawiska uchodźstwa i emigracji. Nierzadko prezentuje się w nich stereotypowy i zafałszowany obraz obcych. Tym wszystkim, którzy nie mogą oprzeć się pokusie, aby wykorzystywać go do realizacji swoich doraźnych celów politycznych, gorąco polecam tę książkę. Zmusza ona bowiem do zastanowienia.
dr hab. Ewa Siwierska