Profesor Andrzej M. Świątkowski w swojej najnowszej publikacji podejmuje nader aktualną problematykę religii i wolności religijnych. Czyni to w oparciu o orzecznictwo trybunałów europejskich (TSUE i ETPCz). [] W literaturze krajowej (nie mówiąc już o dyskursie politycznym) problematyka wolności religijnych i niedyskryminacji ze względu na wyznawaną religię czy też brak jej wyznawania prezentowana jest z reguły dość jednostronnie, z punktu widzenia określonej opcji ideologicznej. W orzecznictwie wspomnianych trybunałów europejskich mamy zaś element sui generis ważenia różnych stanowisk, nawiązujący do kultury prawnej i sposobów podejścia do kwestii religijnych w różnych krajach członkowskich, oraz uniwersalizujący niejako stan poglądów w tych kwestiach i mający wpływ na stosowne orzeczenia trybunałów.

Przyjęte przez trybunały europejskie poglądy i oparte na nich orzeczenia mają również istotne znaczenie dla prawa polskiego, w szczególności dla praktyki sądowej rozstrzygającej tego typu spory. Zaakcentowanie tej roli trybunałów przez Autora zdaje się być szczególnie cenne w czasie negowania przez określone siły polityczne znaczenia i roli wymiaru sprawiedliwości Unii Europejskiej dla prawa krajowego.

Dr hab. Bolesław Ćwiertniak, prof. WSH

Książka w sposób kompleksowy i wnikliwy analizuje wszystkie istotne orzeczenia europejskich trybunałów dotyczące zakazu dyskryminacji ze względu na wyznanie i światopogląd. Na uwagę zasługuje także podejście, polegające na przedstawieniu instytucji prawa w działaniu przez pryzmat orzecznictwa sądowego, co świadczy o wadze jaką Autor przywiązuje do socjologicznego ujęcia prawa w działaniu. Takie podejście, zakładające ukazanie unijnego prawa w działaniu, będzie bardzo użyteczne dla studentów przygotowujących prace magisterskie czy dyplomowe oraz prawników-praktyków. Recenzowana książka zawiera bogatą literaturę i orzecznictwo, umożliwiając zainteresowanemu czytelnikowi dalsze, pogłębione studia nad instytucjami prawa europejskiego i polskiego. Napisana jest w sposób klarowny, a pod względem warsztatowym bez zarzutu.

Publikacja może służyć jako podręcznik do nauki prawa europejskiego, poddający wnikliwej analizie orzecznictwo trybunałów europejskich w przedmiocie zakazu dyskryminacji ze względu na religię i światopogląd, adresowany do studentów prawa oraz prawników-praktyków. Jest to podręcznik łączący wysokie kompetencje teoretyczne z doświadczeniem praktycznym. [] Nauki prawne wzbogaciły się o kolejną znakomitą monografię, napisaną przez doświadczonego teoretyka i praktyka, opartą na nowoczesnym podejściu ukazywania prawa w działaniu, która jak sądzę będzie wysoko oceniona, zwłaszcza w procesie dydaktycznym.

Dr hab. Andrzej Patulski, prof. UW

Andrzej Marian Świątkowski prof. zw. dr hab., profesor Jean Monnet Chair w zakresie europejskiego prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, emerytowany profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 2015 roku zatrudniony w Akademii Ignatianum w Krakowie.