W ostatnim tomie Hartmann Grisar podsumował działalność Marcina Lutra oraz\nopisał końcowe lata jego życia. Znajdujemy tutaj również omówienie jego działalności\nliterackiej, w tym przekładu Biblii na język niemiecki, nowych katechizmów i hymnów\nkościelnych.

SPIS TREŚCI

Tom III. Koniec drogi. Spojrzenie wstecz

Rozdział XXIX. Skutki etyczne nowego nauczania

\n
1. Uwagi wstępne. Nowe podstawy moralności
\n
2. Dwa bieguny: prawo i ewangelia
\n
3. Spotkanie z antynomizmem Agricoli
\n
4. Pewność zbawienia i jej relacja do moralności
\n
5. Pomniejszenie prawdziwego chrześcijaństwa
\n
6. Rola odgrywana przez sumienie i osobowość. Wojna Lutra z Kasperem Schwenckfeldem
\n
7. Kościół oddzielony prawdziwie wierzących
\n
8. Kult publiczny. Kwestia rytuału
\n
9. Schwenckfeld jako krytyk skutków etycznych dzieła życiowego Lutra
\n

Rozdział XXX. Luter w szczycie życia i sukcesu (od 1540). Obawy i środki zaradcze

\n
1. Wielkie zwycięstwa w latach 1540-1544
\n
2. Smutne przewidywania
\n
3. Środki zaradcze na przyszłość
\n
4. Konsekracja Mikołaja Amsdorfa jako \"biskupa ewangelickiego\" w Naumburgu (1542)
\n
5. Dalsze akty przemocy. Los dzieł sztuki kościelnej
\n

Rozdział XXXI. Luter i jego ponury nastrój, przesądy i iluzje

\n
1. Stan depresji w ostatnich latach. Mania prześladowcza i chorobliwa wyobraźnia
\n
2. Fanatyczne oczekiwanie końca świata. Rozpaczliwy pesymizm Lutra
\n
3. Podwójne brzemię Melanchtona: osobowość Lutra i własne dzieło życia
\n
4. Demologia i demonomania
\n
5. Psychologia żartów i satyry Lutra
\n

Rozdział XXXII. Życie wypełnione walką z sumieniem

\n
1. Ogólnie o \"pokusach\" Lutra
\n
2. Tematy \"pokus\"
\n
3. Wyrzuty sumienia stają się pokusami diabła
\n
4. Postęp cierpień duchowych do lat 1527-1528
\n
5. Lata 1528-1538. Jak odzyskać pokój sumienia
\n
6. Luter o swojej wierze, doktrynie i wątpliwościach, szczególnie w późniejszych latach
\n

Rozdział XXXIII. Zwołanie Soboru Trydenckiego (1542). Polemiki Lutra

\n
1. Powzięte kroki i opublikowane traktaty przeciwko soborowi (po 1537)
\n
2. \"Wider das Bapstum zu Rom vom Teuffel Gestifft\". Wzmocnienie papiestwa
\n
3. Niektóre powiedzenia Lutra o soborze i jego własnym autorytecie
\n
4. Znaki czasu towarzyszące \"wymyślaniu i uporowi do samego grobu\" Lutra. Karykatury
\n

Rozdział XXXIV. Zakończenie działalności literackiej i jej ogólny obraz

\n
1. W kierunku chrześcijaństwa bez dogmatu. Opinie protestanckie
\n
2. Luter jako popularny pisarz religijny. Katechizm
\n
3. Biblia niemiecka
\n
4. Hymny Lutra
\n

Rozdział. XXXV. Stosunek Lutra do społeczeństwa i edukacji

\n
1. Zarys historyczny oceny pracy społecznej Lutra
\n
2. Państwo i kościół państwowy
\n
3. Szkoły elementarne i nauczanie wyższe
\n
4. Dobroczynność i wsparcie biednych
\n
5. Stosunek Lutra do powołania świeckiego
\n

Rozdział XXXVI. Ciemna strona życia wewnętrznego Lutra. Choroby

\n
1. Wczesne dolegliwości cielesne i duchowe
\n
2. Psychiczne problemy rozwoju religijnego Lutra
\n
3. Zjawy, złudzenia, pojawienia się diabła
\n
4. Objawienia i iluzja. Chorobliwy sposób myślenia
\n
5. Psychologia Lutra według lekarzy i historyków
\n

Rozdział XXXVII. Upiększanie przez Lutra wczesnego życia

\n
1. Późniejszy obraz klasztoru i apostazji Lutra
\n
2. Rzeczywistość. Fałszowanie historii przez Lutra
\n
3. Ukończenie i wykorzystanie legendy
\n

Rozdział XXXVIII. Koniec wolności religijnej. Kościół niewidoczny i widoczny przymus kościelny

\n
1. Od samowoli religijnej do przymusu religijnego
\n
2. Luter jako sędzia
\n
3. Kościół niewidoczny. Jego pochodzenie i wczesna historia
\n
4. Kościół staje się widzialny. Jego organizacja
\n
5. Taktyka Lutra w sprawie Kościoła
\n

Rozdział XXXIX. Koniec życia Lutra\nRozdział XL. W grobie\nDodatki\nKomentarz