Celem pracy jest analiza sprawozdań budżetowych wraz z oceną efektywności gospodarowania zasobami finansowymi oraz kształtowania się wyników budżetu jednostki samorządu terytorialnego w latach 2016–2019. Celem szczegółowym jest analiza porównawcza dokonań jednostki samorządu terytorialnego w okresie kryzysu wywołanego pandemią COVID-19 oraz wojną w Ukrainie.

Istotnym zamierzeniem autorek monografii jest realizacja wartości poznawczych badań i ich praktycznego wymiaru. W celu kompleksowego poznania zagadnienia dokonano krytycznej analizy krajowej i zagranicznej literatury przedmiotu, czasopism oraz wielu aktów prawnych, wykorzystując metodę indukcji. Ponadto, uwzględniając pozyskanie i przetwarzanie źródeł wtórnych, w ramach badań empirycznych wykorzystano metodę desk research. Aby przeprowadzić wnikliwą analizę, wykorzystano osobisty wywiad pogłębiony ze skarbnikiem gminy. Na podstawie analizy związków przyczynowo-skutkowych, z wykorzystaniem metody obserwacyjnej w zakresie analizy zjawisk i syntezy, sformułowano wnioski w obszarze dokonywanych badań, wykorzystując również metodę dedukcji. W prezentacji wyników badań empirycznych wykorzystano metodę analizy opisowej, metodę analizy statystycznej, metodę analizy porównawczej, a także techniki graficznej prezentacji danych.