Zbiór kilkunastu artykułów dotyczących sienkiewiczowskiej Trylogii. Autor artykułów, Prof. Marceli Kosman, podejmuje liczne tematy dotyczące dzieła Sienkiewicza, kreśląc barwną opowieść o trudnych czasach niewoli, w których powstawały kolejne części Trylogii, oraz przywołując zacięte dyskusje, toczące się od chwili pojawienia się drukiem pierwszych odcinków Ogniem i mieczem. Autor cytuje słowa wiernych czytelników oraz badaczy, zachwyconych stworzonym przez Sienkiewicza światem powieściowym, nie brak tu jednak odniesień także do opinii krytyków. Prof. M. Kosman stara się odnaleźć złoty środek pomiędzy tymi głosami, przywołując główną ideę pisarstwa Sienkiewicza: „dla pokrzepienia serc”, która pozwala wybaczyć pewne świadome zabiegi twórcy Trylogii na prawdzie historycznej. Autor nie bez krytyki opisuje warsztat twórczy powieściopisarza, wskazuje źródła, z których powieściopisarz mógł korzystać, bada historyczne pochodzenie bohaterów sienkiewiczowskich. Specjalna uwaga została poświęcona związkom Henryka Sienkiewicza z Wielkopolską oraz postaci Ignacego Mosia – pomysłodawcy Muzeum Literackiego Henryka Sienkiewicza w Poznaniu. Skryť popis