Miejsca pamiętające opowiadają nam o tym, jak było kiedyś. Mogą to być różne miejscowości, kościoły, pałace, zrekonstruowane drewniane chaty. Grodziska otoczone wałami ziemnymi, jeszcze dzisiaj budzącymi podziw. Ruiny \ni relikty budynków, czasem dostępne tylko dla archeologów. Kopce i kurhany. Wreszcie – \nrzeki, drogi, wzgórza, nawet łąki. Były niemymi świadkami wydarzeń, działań ludzkich, pracy, walki, życia i śmierci. Teraz przemawiają do nas, gdy je odwiedzamy. Musimy posiadać odpowiednią wiedzę \no tych miejscach. Nasze wycieczki nie zawsze będą wiodły wygodnymi szosami, nie zawsze będziemy mogli korzystać z noclegów i restauracji. Może tak być, że będziemy błądzić, że trzeba będzie przejść pieszo kilka kilometrów, nocować w namiocie i przygotować jedzenie we własnym zakresie. Możemy znaleźć się w miejscowościach, w których będziemy jedynymi turystami. Jednak wyprawy do miejsc pamiętających oprócz nauki dają odpoczynek, przygody \ni radość życia. Poznajemy nowe drogi, nowe rzeki i nowe regiony. \nMoja przygoda zaczęła się, gdy przeczytałem książkę Karola Bunscha „Dzikowy skarb”. Miałem wtedy 11 lat. Odtąd wszystko się zmieniło. Zacząłem szukać miejsc pamiętających. \nNa zdjęciu powyżej – gotycki kościół św. Jana Chrzciciela w Budzistowie wybudowany w 1222 roku w dawnym grodzie kołobrzeskim.

Spis Treści:

I. PAŃSTWO POLAN                                                                      9

\n
1. \n

   Giecz – stąd prawdopodobnie wywodziła się dynastia Piastów     10

   \n
\n
2. \n

   Kalisz – uważany za kolebkę rodu Piastów. Pod tym względem konkurencyjny w stosunku do Giecza                                                                                          11

   \n
\n
3. \n

   Gniezno – stolica państwa Mieszka I                                           13

   \n
\n
4. \n

   Poznań – pierwsze biskupstwo                                                   16

   \n
\n
5. \n

   Kruszwica – tu myszy zjadły króla Popiela                                   19

   \n
\n
6. \n

   Łęczyca – tu, obok potężnego grodu, pod koniec X wieku, ufundowane zostało opactwo benedyktynów                                                                               22

   \n
\n
7. \n

   Sieradz                                                                                     23

   \n
\n
8. \n

   Płock – główny ośrodek Mazowsza                                             24

   \n
\n
9. \n

   Sandomierz – główny ośrodek wschodniej Małopolski                  29

   \n
\n

II. PANOWANIE MIESZKA I – OKRES 963–968                             31

\n
1. \n

   Santok – stara twierdza                                                              38

   \n
\n
2. \n

   Miejscowości nadane rycerzowi Bossucie, który przybył do Polski wraz z Dobrawą w 965 roku                                                                                              39

   \n
\n
3. \n

   Miejsca związane z życiem i śmiercią Pięciu Braci Polskich          40

   \n
\n

1) Międzyrzecz – domniemana lokalizacja klasztoru Pięciu Braci Polskich     40

2) Kazimierz Biskupi – druga domniemana lokalizacja klasztoru Pięciu Braci Polskich 43

3) Kaźmierz koło Szamotuł – trzecia domniemana lokalizacja klasztoru Pięciu Braci Polskich                                                                                                    45

4) Bieniszew koło Kazimierza Biskupiego – czwarta domniemana lokalizacja klasztoru Pięciu Braci Polskich                                                                               46

5) Gniezno katedra – domniemana płyta nagrobkowa Pięciu Braci Polskich   46

\n
1. \n

   Trzemeszno – nierozwiązana zagadka                                        47

   \n
\n
2. \n

   Święty Krzyż – ośrodek pogański, następnie miejsce pielgrzymkowe i klasztor           52

   \n
\n

 6. Podegrodzie – parafia założona w czasach Bolesława Chrobrego 57

 7. Miejscowości związane z życiem św. Andrzeja Świerada            58

1) Sieradzice – miejsce urodzenia                                              58

2) Tropie – pustelnia                                                                 58

 8. Miejsca związane z dawnym państwem Wolinian                       60

1) Wolin – główny ośrodek                                                         60

2) Kamień Pomorski – gród państwa Wolinian, później stolica księstwa i biskupstwa Pomorskiego                                                                                 64

3) Lubin – gród Wolinian i prawdopodobnie latarnia morska         65

4) Jezioro Gardno – „Źrenica Światowida”                                  66

 9. Szczecin                                                                                  66

\n
1. \n

   Kołobrzeg                                                                                70

   \n
\n
2. \n

   Ostrów Lednicki                                                                       74

   \n
\n

 III. TRUDNE LATA 972–984                                                          77

\n
1. \n

   Cedynia – tu w 972 roku Mieszko I pokonał margrabiego Hodona 82

   \n
\n
2. \n

   Grody Czerwieńskie – w 981 roku zostały zajęte przez księcia ruskiego Włodzimierza 83

   \n
\n

1) Czermno – dawna stolica Grodów Czerwieńskich                   83

2) Sąsiadka – dawny gród Sutiejsk                                            84

3) Gródek Nadbużański – dawny gród Wołyń                             85

\n
1. Przemyśl – tysiąc lat bogatej i czasem bolesnej historii                86
\n

IV. STABILIZACJA POZYTYWNA 985–992                                   92

\n
1. \n

   Wrocław – stolica diecezji śląskiej                                               95

   \n
\n
2. \n

   Ślęża – święta góra                                                                  101

   \n
\n
3. \n

   Kraków                                                                                    104

   \n
\n

 V. LATA CHWAŁY 992–1002                                                      113

\n
1. Miejscowości, w których przebywał św. Wojciech                       120
\n

1) Opole – podlegało biskupowi praskiemu aż do roku 1000      120

2) Wrocław – kościół parafialny miasta przedlokacyjnego pod wezw. św. Wojciecha  121

 3) Kraków – miejsca, gdzie św. Wojciech odprawiał msze i nauczał 123

 4) Mucharz – msza w dawnej świątyni pogańskiej                   125

 5) Zator – tu przebywał według tradycji św Wojciech               125

 6) Łany Wielkie – dawny ośrodek kultów pogańskich nad Pilicą    126

 7) Ruda – kiedyś była to znacząca miejscowość, dziś osada    126

 8) Sieradz – tu św. Wojciech przesiadł się na łódź i dalej płynął Wartą         127

 9) Poznań, wzgórze św. Wojciecha – tu wygłaszał kazania      127

10) Strzelno – cudowne wskrzeszenie woźnicy i nawrócenia na pogańskim uroczysku                                                                                                  128

11) Wyszogród – tu św. Wojciech rozpoczął wędrówkę łodzią        131

12) Gorzędziej – msza pod namiotem                                      131

13) Św. Wojciech – tu wykupiono ciało Świętego od Prusów      132

14) Gdańsk – stąd Wojciech wyruszył na misję                         134

15) Truso – tu prawdopodobnie odbył się sąd nad św. Wojciechem 136

16) Święty Gaj – miejsce śmierci św. Wojciecha                       137

\n
1. Iława koło Szprotawy – miejsce spotkania Bolesława Chrobrego z Ottonem III w roku tysięcznym                                                                                  138
\n

VI. CZAS WOJNY 1002–1018                                                      140

\n
1. \n

   Stara Łomża – tu prawdopodobnie został pochowany św. Bruno z Kwerfurtu  154

   \n
\n
2. \n

   Niemcza                                                                                  155

   \n
\n