Friedrich Naumann (18601919) działał w kilku partiach, zasiadał w parlamencie, wybrano go pierwszym przewodniczącym Niemieckiej Partii Demokratycznej. Należał do kluczowych postaci niemieckiego liberalizmu początków XX wieku. W 1958 roku powołano działającą do dziś fundację jego imienia, związaną z Wolną Partią Demokratyczną, najważniejszym ugrupowaniem liberalnym współczesnych Niemiec.

Jego wydana w 1915 roku książka okazała się bestsellerem. Przedstawiony przez Naumanna projekt Mitteleuropy, rozumiany jako ustanowienie dominacji Niemiec między Bałtykiem, Morzem Czarnym i Adriatykiem stanowi dla współczesnego czytelnika fascynujący przykład sposobu myślenia niemieckich elit o naszym regionie. Autor odwołując się do idei, które w niemieckiej myśli politycznej pojawiały się znacznie wcześniej, wypracował własne, oryginalne stanowisko. Przez lata stanowiło ono ważny punkt odniesienia w dyskusjach toczonych w najważniejszych kręgach politycznych i gospodarczych Niemiec.

Po uważnej lekturze tej książki łatwiej będzie odpowiedzieć na pytanie: czy program, w który wpisane jest dążenie do nałożenia również na Polskę trwałej bariery rozwojowej i ustanowienie niemieckiego wpływu i kontroli nad całą Europą Środkową za pomocą wytworzonego w Niemczech kodu kulturowego, odszedł rzeczywiście do przeszłości?

Ze wstępu prof. dr hab. Grzegorza Kucharczyka