Rządy rodu Konstancjusza Chlorusa, które trwały ponad pół wieku, stanowiły moment przełomowy whistorii zarówno państwa rzymskiego, jak icałej Europy. Zmiany ustrojowe, gospodarcze, nasilające się wędrówki plemion, okres gwałtownych tarć religijnych izmiany wprawie te wszystkie wydarzenia miały miejsce wciągu zaledwie jednego półwiecza. Na tych dwóch ostatnich zagadnieniach koncentruje się niniejsza praca, adokładniej badany jest wniej wpływ rozwoju Kościoła, ze szczególnym uwzględnieniem jego instytucji prawnych, jaki wmojej opinii zaznaczył się od początku IVw. na rzymskie ustawodawstwo cywilne. Analiza taka przeprowadzona została woparciu oprzepisy księgi XVI Kodeksu Teodozjusza. Wpływ ten skutkował także powolnym odejściem od dawnych wyznań państwowych, zakończonym wefekcie słynną ustawą TeodozjuszaIz380r., ustanawiającą religię chrześcijańską jako państwową wcałym Imperium Rzymskim