Kompleks zagadnień dotyczących Europy Środkowej od wielu lat koncentruje uwagę polityków, intelektualistów, uczonych i artystów. Kwestie terminologii, struktury geopolitycznej, rozległości terytorialnej, specyfiki doświadczenia historycznego regionu i wspólnoty kulturowej zamiesz-kujących go narodów pośród wielu innych powracają w refleksji powstającej często w reakcji na wyzwania współczesności. W niniejszym tomie - pierwszym z cyklu - podejmujemy przede wszystkim tematykę dwudziestowiecznych doświadczeń mieszkańców naszej części świata. Artykuły zostały przygotowane przez badaczy polskich i zagranicznych, prezentujących rozmai-te poglądy oraz perspektywy. Trud dociekań komparatystycznych, mniej lub bardziej szczegó-łowych analiz, zmierza - nie zawsze w natychmiast zauważalnym podtekście - do wychwycenia wspólnego mianownika, swoistego idiomu Europy Środkowej. Prowadzi do wzajemnego zrozu-mienia i - w dwojakim sensie - poznania siebie.