Wiosną i latem 1942 r. w ramach dwóch ewakuacji ze Związku Sowieckiego na Środkowy Wschód wyjechało drogą morską około 116 tys. obywateli polskich, w tym blisko 41 tys. ludności cywilnej, w większości kobiet i dzieci. Jeszcze w listopadzie 1942 r. drogą lądową \"nieludzką ziemię\" opuściło prawie 3 tys. osób. Nasi rodacy wyjeżdżali z sowieckiego kraju z ogromną nadzieją, że los przyniesie im lepszą przyszłość. W wyniku międzynarodowych rozmówpolska ludność cywilna wyruszyła w różne części świata: do Libanu, Palestyny, Indii, Ugandy, Kenii, Tanganiki, Rodezji Północnej, Rodezji Południowej, Związku Południowej Afryki, Nowej Zelandii i Meksyku. Wielu pozostało w tych krajach do końca życia, inni po zakończeniu II wojny światowej zdecydowali się wyemigrować do różnych państw lub powrócić do kontrolowanej przez komunistów Polski. Niniejszy tom studiów składa się 13 artykułów naukowych, które przedstawiają losy obywateli polskich ewakuowanych w 1942 r. Omówiono w nim stan badań, kwestię źródeł historycznych, losy poszczególnych grup ewakuowanych, rolę duchowieństwa polskiego, pobyt obywateli polskich w różnych krajach, między innymi w Uzbekistanie czy Nowej Zelandii. Publikacja jest częścią międzynarodowego projektu edukacyjno-memoratywnegopt. \"Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności\".