\"Na straży granic II Rzeczypospolitej\" to zbiór artykułów, będących wynikiem badań uczestników konferencji naukowej w Koszalinie w 2021 r. zorganizowanej przez Instytut Pamięci Narodowej i Straż Graniczną. Dzięki ich zaangażowaniu wprowadzono do obiegu naukowego nieznane szerzej materiały archiwalne i nowe ustalenia historyków, które poszerzyły i wzbogaciły naszą wiedzę o dokonaniach żołnierzy i funkcjonariuszy formacji granicznych II Rzeczypospolitej. Wśród artykułów znajdują się m.in. opracowania poświęcone nieznanym dokumentom z zakresu wyszkolenia i przygotowań wojennych w Korpusie Ochrony Pogranicza do ewentualnego konfliktu zbrojnego ze Związkiem Radzieckim; służbie duszpasterskiej kapelanów formacji granicznych od 1918 r. do czasów nam współczesnych; zarys historii kynologii wojskowej i wykorzystania psów służbowych w KOP i Straży Granicznej (1928-1939); rozważania nad pozasłużbowymi aspektami życia funkcjonariuszy SG oraz przemytnictwem sacharyny, który wymierzony był w polski monopol handlu cukrem; omówienia współpracy SG z Policją Państwową oraz z Oddziałem II Sztabu Głównego WP; opracowanie poświęcone plutonom wzmocnienia SG; opis udziału żołnierzy KOP i SG w obronie wybrzeża podczas kampanii polskiej 1939 r. i w obronie stolicy w 1939 r. W skład zbioru wchodzą także artykuły biograficzne poświęcone żołnierzom KOP i SG (1928-1939), którzy są patronami jednostek współczesnej Straży Granicznej m.in. ppłk. Feliksowi Kopciowi (dowódcy 1 Pułku Kawalerii KOP), gen. bryg. Nikodemowi Sulikowi; gen. bryg. Walerianowi Czumie, gen. bryg. Stanisławowi Tessaro, gen bryg. Wilhelmowi Orlikowi-Rckemannowi, płk. Wojciechowi Stanisławowi Wójcikowi. Zamknięciem tomu jest artykuł falerystyczny poświęcony odznace honorowej współczesnej SG i jej związkom z tradycjami przedwojennych formacji granicznych.