Nędzarz i madame to epicka opowieść o duchowej drodze Adama Chmielowskiego, powstańca styczniowego i artysty, który w poszukiwaniu wolności i szczęścia poświęca wszystko, nawet za cenę ofiary z samego siebie. Skazany na śmierć ucieka z carskiej niewoli ukryty w trumnie, a w chwilach największej sławy porzuca salony sztuki, aby umrzeć dla świata. Dramatycznych losów bohatera dopełnia wydalenie z zakonu jezuitów i izolacja w zakładzie dla umysłowo chorych. Jednak i tam, jego niespokojny duch odradza się na nowo, by powstać jak feniks z popiołów. Tak umiera Adam Chmielowski, a rodzi się Brat Albert.