Książka prezentuje dorobek naukowy Instytutu i nurty badawcze: początki w II Rzeczypospolitej, tajne nauczanie, polityczne zakręty lat powojennych. Kreśli sylwetki najznakomitszych badaczy: Tadeusza Wałka-Czerneckiego, Marcelego Handelsmana, Tadeusza Manteuffla, Mariana Małowista, Izy Bieżuńskiej-Małowist, Aleksandra Gieysztora, Antoniego Mączaka, Witolda Kuli, Stefana Kieniewicza i wielu innych. Książka jest dwujęzyczna: całość tekstów przetłumaczono na angielski.