Książka jest poświęcona współczesnej metodologii nauk o literaturze i o kulturze w ujęciu historyczno-tematycznym. Za początek współczesności autor przyjmuje przełom antypozytywistyczny i krytykę genetyzmu przez formalistów. Ostatnim krzykiem metodologicznej mody jest posthumanistyka, która zamyka całość. Zawarte w książce koncepcje i teorie pozwolą na lepsze zrozumienie zjawisk z zakresu kultury współczesnej i dawnej. Ich znajomość ułatwi samodzielną analizę i interpretację nie tylko dzieł literackich i tekstów językowych, ale także filmów, obrazów i widowisk niekoniecznie o charakterze artystycznym. Krzysztof Gajewski dąży do maksymalnego zawężenie tematyki i zagęszczenie treści. Każdy wykład to pigułka wiedzy na temat danej metodologii czy nurtu badawczego. Autor stara się skomplikowane koncepcje przedstawiać językiem prostym i zrozumiałym. Swoje rozważania opiera przede wszystkim na tekstach źródłowych, które omawia w poszczególnych rozdziałach.