Dzieje podstawowych jednostek Armii Krajowej wciąż należą do najsłabiej zbadanych, dlatego tak trudno o całkowicie obiektywne spojrzenie na wydarzenia najnowszych dziejów Polski.
Autor z jak największą uczciwością i starannością, w oparciu o dostępne źródła, podjął próbę najwierniejszego opisania zdarzeń i osób biorących w udział w wydarzeniach z lat 19431947 mających miejsce w gminie Świlcza na Rzeszowszczyźnie.
Głównym celem niniejszej pracy było przywrócenie do społecznej pamięci prawdy o działalności wielu osób zaangażowanych w konspirację w końcowej fazie II wojny światowej, a zwłaszcza po zajęciu Rzeszowszczyzny przez wojska sowieckie.
Publikacja dotyczy głównie losów żołnierzy tzw. bojówek dywersyjnych, którzy za okupacji niemieckiej przeprowadzali akcje dywersyjne i ekspropriacyjne, a także wykonywali wyroki sądów specjalnych oraz znacznie liczniejsze podobne akcje za okupacji sowieckiej. Odnosi się również do losów innych ugrupowań zbrojnych działających na terenie przedwojennej gminy zbiorowej Świlcza w pierwszych latach Polski Ludowej poza strukturami wojskowymi (podczas tzw. utrwalania władzy ludowej).
Autor skierował uwagę na zdarzenia, które rozgrywały się w okresie powojennego przełomu z udziałem różnych formacji zbrojnych, zarówno tych działających w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego, jak i poza nimi.
W pierwszej zasadniczej części pracy, omawiającej działalność w warunkach konspiracji, zastosowano układ rzeczowo-chronologiczny, ułatwiający odtworzenie procesu historycznego i korzystanie z niniejszej publikacji.
Druga część publikacji zawiera autorski aneks mieszczący składy osobowe poszczególnych plutonów AK w obu placówkach Świerk i Grab, jak również zestawienie osób, które działały w różnych formacjach zbrojnych na tym terenie. Obejmuje także liczne pomocne tabele, w tym: zestawienie akcji rekwizycyjnych, dyscyplinujących i napadów rabunkowych, zestawienie wyroków sądów komunistycznych skazujących członków różnych grup zbrojnych na kary długoletniego więzienia lub kary śmierci; wykaz części osób ujawnionych przed Komisjami Amnestyjnymi z lat 1945 i 1947, jak również wykaz niektórych orzeczeń sądów III RP zapadłych w tzw. sprawach rehabilitacyjnych.
Rozprawa zawiera obszerną bibliografię, użyteczne kalendarium, jak również indeksy zawierające około 2500 pozycji, w tym prawie 1800 osób i ich pseudonimów. Przygotowano także indeks miejscowości.
Skryť popis